Alles is liefde

Liefde voor altijd…

2022… Strijd en afscheid

2022 is een jaar dat we niet licht zullen vergeten. Het was een jaar dat in het teken stond van ‘strijd’: de oorlog in Oekraïne, de strijd tegen drugsbendes, de bloedige onderdrukking van de protesten in Afghanistan, de klimaatopwarming, de corona pandemie, de inflatie en energiecrisis, … kortom een jaar met veel miserie en verdriet.

En terwijl dit wereldgebeuren zich op de achtergrond afspeelde, voerden wij onze eigen strijd… onwezenlijk… Een uiterst zeldzame en vreselijke ziekte, AL Amyloïdose, verwoestte in een paar weken tijd het lichaam van mijn man Jan. Het was een onbegonnen strijd en moedig heeft Jan zijn nederlaag aanvaard: ‘Ik heb een slecht lotje getrokken, maar ik heb 66 mooie jaren gekend’ ... En hij vervolgde: ‘Er zijn kinderen hier rechtover (in het Prinses Elisabeth ziekenhuis van het UZ Gent) die niet eens 66 zullen worden en in Oekraïne sterven er op dit moment mensen die niet eens afscheid kunnen nemen… Misschien hebben wij al bij al nog geluk’… Hoe moedig en bemoedigend …

Het klinkt paradoxaal, maar we hebben, van de beperkte tijd die ons restte, heel intens genoten. We hebben elkaar vastgehouden, gestreeld en gekust. We hebben samen herinneringen opgehaald, we hebben samen gelachen, lucide en humoristisch als Jan was en we hebben samen geweend.

De film van zijn leven speelde zich af. Hij herinnerde zich situaties en voorvallen die ik al lang vergeten was. Onze sociale inzet omschreef hij met ‘wij hebben toch veel mensen geholpen’ en hij somde de namen van mensen en organisaties op.

Hij zei dat we samen een goed team vormden. Hij was de sterke man achter de sterke vrouw, ik de sterke vrouw achter de sterke man. 1+1=3. We hebben ons samen ingezet voor zoveel mensen die onze liefde, aandacht en zorg nodig hadden, niet in het minst voor personen met een beperking.

Hij was zo gelukkig dat onze kinderen gesetteld zijn, 3 mooie gezinnen met 7 schatten van kleinkinderen. Hij was een tevreden man…

En in het heetst van die strijd ervaarden we de deskundigheid en de zorg van artsen en verpleegkundigen, de steun en bemoedigende woorden van vrienden en familie en de warme liefde binnen ons gezin.

Onze familie en vrienden kwamen afscheid nemen. Jan hief telkens het glas champagne ‘Op de liefde en op het leven’ en deed nog een laatste wens in de lege fles… een wens die hij niet verklapte, maar we wisten het beiden wel…

Hoe sterk was Jan … een moedige strijder … één na één werden alle kinderen en kleinkinderen omarmd en geknuffeld en kregen nog een persoonlijke boodschap mee. Zijn laatste knipoog en wuivend gebaar staan voor altijd op ons netvlies gebrand.

En wij, wij dansten voor een laatste keer … horizontaal in het ziekbed … op Dance Me To The End of Love van Leonard Cohen.

Geheel in zijn stijl, met live muziek, zang en persoonlijke teksten gekruid met humor, hebben we een warm afscheid gevierd. Lange rijen mensen betuigden hun rouw voor de ‘troubadour van den Opstal’. Niet iedereen kon erbij. De zaal bleek te klein. Er werd vaak geapplaudisseerd en ‘zijn gasten’ van Par Hasard, zijn muziekgroepje van personen met een beperking van Blijdorp, kregen zowaar een staande ovatie. We vierden niet de dood, maar het leven!

Maar nu is het stil in huis … Geen dagelijks mopje meer of trompetmuziek, geen deuntjes op trekzak of liedjes begeleid op gitaar…

Hoe pijnlijk is het gemis … maar ‘Het leven gaat door’ had Jan mij op het hart gedrukt ‘en gij, gij gaat dat goed doen…’.

Ik moet opnieuw mijn leven op de rails krijgen, opnieuw perspectief vinden...

De kinderen en kleinkinderen wonen nu in hun nieuwe of vernieuwde huis. Celeste, ons 6 maanden oude kleindochtertje, zal zonder een herinnering aan haar vava moeten opgroeien, maar zal wellicht verhalen over hem horen van onze 6 stoere kleinzoons. Zij zingen nog de liedjes die hij met hen zong, zij spotten de vogels zoals hij hen leerde, zij lopen en bewegen naar zijn sportieve voorbeeld…

Jan blijft leven in onze herinnering, in onze gedachten, in ons hart en in onze ziel… Dagelijks vergezelt hij mij op mijn levensweg en ooit zal ik hem opnieuw ontmoeten… ergens aan de overkant …

2023 … 1 jaar zonder Jan

Een moeilijk jaar ligt achter mij. Een jaar van diepe rouw, van intens verdriet, van groot gemis.

Een jaar waarin ik ook troost mocht ervaren in kleine attenties, in lieve woorden of gewoon in stiltes, in gedeelde tranen of een hartverwarmende knuffel, in een tasje koffie of een etentje, in een wandeling of fietstocht of compagnie bij een toneelvoorstelling en vooral in de praktische hulp in huis en tuin.

Keer op keer kon ik mijn verhaal kwijt bij goede vrienden en familie over het korte, heftige ziekteproces en het sterven van Jan om het zo stilaan te verwerken en onder ogen te zien … Jan is er niet meer … hij is voorgoed weg … hij komt nooit meer terug …

Een rauwe realiteit … Ik mis een stuk van mezelf…

Vaak word ik meegenomen in een emotionele rollercoaster waarin ik telkens word overweldigd door intens verdriet en tranen. Het overvalt mij gewoon. Ik herken mezelf soms niet meer. Rouwen is arbeid… het is slopend en geeft ook fysieke en mentale klachten. Ik ben niet meer wie ik voorheen was … ik ben … getekend …

Ook al is Jan er niet meer, hij blijft aanwezig, voelbaar… in zoveel kleine dingen. Wat me rest zijn mooie herinneringen en een diepe mentale verbondenheid. Jan is IN mij.

‘Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’, staat geschreven in de bijbel. Ik wil een betekenis geven aan het sterven van Jan, aan zijn overgebleven materie. De as van Jan werd overgebracht in een kunstwerk gecreëerd door mijn zus Veerle. Ik gaf het de naam VERBONDENHEID.

Jan en ik zijn verbonden, over de dood heen. Dit kunstwerk verbeeldt onze hechte familie, drukt de geborgenheid uit, de zorg voor elkaar, verbinding maar ook vrijheid. Ieder neemt onafhankelijk zijn eigen wending vanuit een emancipatorische visie. Vanuit verbondenheid kan je loslaten en groeien.

En dan is er het gemis … Will Tura zingt ‘Ik mis je zo, ik mis je meer en meer’…

De betekenis van deze zin vat ik nu pas écht en ervaar ik elke dag, altijd en overal…

Ik mis Jan … Ik mis zijn stem, zijn muziek en zijn liedjes, ik mis zelfs de schetterende toonladders op trompet. Ik mis zijn nonchalance, de rommel die hij vaak achterliet, zijn zin voor relativeren, zijn humor, het dagelijks kalendermopje dat hij vertelde aan het ontbijt, zijn scherpzinnigheid en levensvisie, zijn non conformisme. Ik mis zijn niet te stuiten energie, het altijd bezig zijn en plannen maken, zijn sportiviteit en sportprestaties. Ik mis zijn monkelende lachje, zijn knipoog, zijn vertederende blik, ik mis zijn armen om me heen, geborgenheid. Ik mis het samen wakker worden en het samen genieten van de ochtendzon op ons gezicht …

Ik mis Jan om zijn hele zijn, om … wie hij was …

Hoe vaak hebben we niet tegen elkaar gezegd, gewoon in een opwelling, overweldigd door een geluksgevoel, of zomaar: ‘Ik zie je graag’…

En deze boodschap wil ik graag meegeven. Zeg op de zotste en op de meest verloren momenten tegen elkaar ‘Ik zie je graag’…

Ik ben zo blij dat dit ons Leitmotiv was.

Want … het is van de liefde dat je leeft … alleen dát gevoel blijft over.

Alles is liefde, liefde voor altijd.

Dance Me to the End of Love ….

Lieve groet

Bea Van den Broeck mét Jan